ΘΑΣΟΣ Το βασίλειο των κούρων

ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΕΣ

Το Αρχαιολογικό Μουσείο του νησιού του Βορείου Αιγαίου ολοκληρώθηκε, αποκαλύπτοντας τον απίθανο πλούτο των γλυπτών αλλά και τεκμήρια τέχνης ενός πολιτισμού που λάτρεψε το κρασί

ΜΑΡΙΑ ΘΕΡΜΟΥ

Είναι ψηλός, τριάμισι μέτρα παλικάρι αυτός ο νεαρός λατρευτής του Απόλλωνα με το μικρό κριάρι στα χέρια, έτοιμο να το θυσιάσει στον θεό. Και παρ΄ ότι ο γλύπτης δεν τον ολοκλήρωσε ποτέ, είναι η καλύτερη υποδοχή για τους επισκέπτες του Αρχαιολογικού Μουσείου της Θάσου, που εγκαινιάστηκε πριν από μερικές ημέρες, έτσι όπως τον αντικρίζουν μπαίνοντας στο κτίριο. Ο μαρμάρινος αρχαϊκός κούρος όμως είναι μόνο η αρχή. Στο ολοκληρωμένο πλέον μουσείο όλη η ιστορία του νησιού από την Παλαιολιθική ως και τη Βυζαντινή εποχή παρελαύνει σαν ταινία τέχνης: Εδώ τα εξαιρετικά γλυπτά της κλασικής εποχής, πιο κάτω τα πορτρέτα επιφανών πολιτών, εκεί τα πήλινα ειδώλια, τα κοσμήματα και τα μικροαντικείμενα από τις ταφές, αλλού τα ακροκέραμα από τα δημόσια κτίρια και οι επιγραφές. Η Θάσος άλλωστε έχει σπουδαία ευρήματα για να αναδείξει. Ανάμεσά τους και αυτά που συνδέονται με τον ονομαστό στην αρχαιότητα οίνο της.

Αρχαϊκός κούρος,ύψους 3,5 μέτρων, ανολοκλήρωτος Από το πρώτο μουσείο της Θάσου που είχε στεγαστεί στο ισόγειο ενός Δημοτικού Σχολείου, πιθανότατα το 1911, ως σήμερα, που είναι πλέον ένα από τα μεγαλύτερα του βορειοελλαδικού χώρου, έχει διανυθεί πολύς δρόμος. Τόσος που να έχουν αλλάξει όλες οι συνθήκες. Ανασκαφικές, εκθεσιακές, ακόμη και η ίδια η Ιστορία. Με συνολικό εμβαδό 2.376 τ.μ., με εκθεσιακούς χώρους που ανέρχονται στα 1.400 τ.μ. και βεβαίως με 1.700 και πλέον αρχαία ευρήματα που αναδεικνύονται στις 16 αίθουσές του, αυτό το μουσείο μπορεί να θεωρηθεί σήμερα ότι επιτέλους εκπληρώνει τον σκοπό του. Τα ορυχεία ώχρας της Νεότερης Παλαιολιθικής εποχής που έχουν εντοπιστεί στη θέση Τζίνες μαρτυρούν την πρώτη ανθρώπινη δραστηριότητα στη Θάσο. Στους ιστορικούς χρόνους όμως την ώθηση θα δώσουν οι Πάριοι που θα γίνουν τον 7ο αιώνα π.Χ. οι πρώτοι άποικοι του νησιού. Και στις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ. η πόλη της Θάσου θα έχει γίνει πλούσια και ισχυρή για να γνωρίσει στα χρόνια που θα ακολουθήσουν ακμή και ευημερία, που δεν θα ανακοπεί ούτε από τη μακεδονική κυριαρχία.

Αυτήτη χρονολογική σειρά ακολουθεί και το εκθεσιακό πρόγραμ μα του μουσείου, το οποίο ολοκλήρωσε η αρχαιολόγος κυρία Δήμητρα Μαλαμίδου- είχε αρχίσει από την αείμνηστη Μαρίνα Σγούρου- σε μουσειογραφικό σχεδιασμό του αρχιτέκτονα κ. Δημήτρη Κουτσογιάννη. Εργαλεία από το ορυχείο ώχρας, αγγεία, κοσμήματα και μικροαντικείμενα από τους προϊστορικούς οικισμούς του νησιού και εντυπωσιακές, λίθινες ανθρωπόμορφες στήλες για την εισαγωγή. Και στη συνέχεια οι ιστορικοί χρόνοι:

Κούροι και κόρες, κιονόκρανα και γείσα από τα πρώτα κτίρια της πόλης, επιγραφές και δικαστικά πινάκια επιτρέπουν τη γνωριμία με τη δημόσια ζωή της πόλης. Τα ιερά της Αθηνάς Πολιούχου, της Δήμητρας και της Κόρης, του Ποσειδώνα, της Αρτέμιδος, του Ηρακλή και του θάσιου αθλητή Θεαγένη, που τον λάτρεψαν ως ήρωα, αναδεικνύονται σε ιδιαίτερη ενότητα. Οπως και το κεφάλι αγάλματος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, τον οποίο πρώτοι οι Θάσιοι από όλους τους Ελληνες λάτρεψαν ως θεό.

Η συνέχεια αναδεικνύει το εμπόριο, που έφερε τον πλούτο στο νησί: νομίσματα, τράπεζες μέτρησης υγρών, επιγραφές με νόμους για το εμπόριο οίνου, αμφορείς με τους οποίους μεταφερόταν ο περίφημος θασιακός οίνος. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στους τεχνίτες του πηλού, σταεργαστήρια και στις τεχνικές τους στην κατασκευή ειδωλίων.

Επιγραφικά μνημεία και γλυπτά δίνουν στοιχεία για την πόλη κατά τη ρωμαϊκή περίοδο ενώ χαρακτηριστικά είναι τα πορτρέτα επιφανών πολιτών και ο ανδριάντας του αυτοκράτορα Αδριανού που ευεργέτησε τη Θάσο.

Και όταν ο επισκέπτης φθάσει στο υπερώο θα μπορέσει και πάλι να θαυμάσει, αυτή τη φορά την πίσω όψη του κούρου με τους βοστρύχους των μαλλιών και την ταινία που τα δένει σε «κόμπο του Ηρακλή».