Ο τελευταίος υπέρμαχος του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού

Το 300 π.χ. περίπου ο Μιθριδάτης ο 1ος ίδρυσε το βασίλειο του Πόντου με πρωτεύουσα την Αμάσεια. Το βασίλειο αυτό με το πέρασμα του χρόνου εξελίχθηκε σε μια δυνατή αυτοκρατορία.

Όταν το 120 π.χ. πήρε μετά το θάνατο του πατέρα του, την εξουσία ο σημαντικότερος βασιλέας του Πόντου ο Μιθριδάτης ο 6ος επονομαζόμενος και Ευπάτορας. Ο Μιθριδάτης ο ΣΤ' υποστήριζε πως είναι απόγονος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, μάλιστα στα νομίσματα που είχε εκδώσει (φώτο) απεικονιζόταν με την μορφή του Μέγα Αλέξανδρου.

Ο Μιθριδάτης ο ΣΤ' ήταν μια προικισμένη προσωπικότητα που προσπάθησε να εκφράσει την ύστατη ελληνική αντίσταση στο ρωμαϊκό επεκτατισμό. Κατάφερε να προβάλλει τον εαυτό του ως τον υπέρμαχο του Ελληνισμού και του απελευθερωτή των Ελλήνων από το ρωμαϊκό ζυγό.

Υποκίνησε κοινωνική εξέγερση των ελληνικών πόλεων που βρισκόταν υπό ρωμαϊκή κατοχή. Ήταν ένας μεγάλος πολεμιστής, στις πρώτες του εκστρατείες προσάρτησε την Κολχίδα και στην Ταυρική Χερσόνησο στο κράτος του. Μετά από τις πρώτες του επιτυχίες, ο Ευπάτορας αποφάσισε να εκδιώξει τους Ρωμαίους από τη Μικρά Ασία.

Οι Ρωμαίοι εκμεταλλευόμενοι την διάσπαση του ελληνικού κόσμου σε αντιμαχόμενα βασίλεια και δημοκρατίες, κατάφεραν να κυριαρχήσουν αρχικά στη Μεγάλη Ελλάδα, να θέσουν υπό τον έλεγχό τους την κυρίως Ελλάδα στην Βαλκανική Χερσόνησο και να επεκταθούν και στη Μικρασιατική Χερσόνησο.

Ο Μιθριδάτης ο Ευπάτορας προσπάθησε να αποτρέψει τις εξελίξεις αυτές και κήρυξε το 88 π.Χ. τον πόλεμο κατά των Ρωμαίων. Οι περισσότερες ελληνικές πόλεις της δυτικής Μικράς Ασίας συμμάχησαν μαζί του. Επίσης, πλήθος πόλεων στη Νότια Βαλκανική, όπως η Αθήνα, συνετάχθηκαν με τον Μιθριδάτη ελπίζοντας στην απελευθέρωση τους.

Το 88 π.Χ. ο Μιθριδάτης οργάνωσε τη μεγάλη σφαγή των Ρωμαίων και Ιταλών εμπόρων στη Μικρά Ασία. Πιθανολογείται ότι κατά τη σφαγή που ονομάσθηκε "Εσπερινός της Εφέσου" εξοντώθηκαν περίπου 80.000 άτομα. Έτσι άρχισε ο 1ος Μιθριδατικός πόλεμος.

Οι Ρωμαίοι αντέδρασαν στέλνοντας στρατό με στρατηγό το Σύλλα. Αξιοσημείωτη υπήρξε η άμυνα της Αθήνας και του Πειραιά το 86 π.Χ. Ο Σύλλας δεν δίστασε να καταστρέψει τους πλατάνους που βρίσκονταν στην Ακαδημία του Πλάτωνα, ούτε να κόψει τα δέντρα του Άλσους του Απόλλωνα Λυκείου προκειμένου να κατασκευάσει πολιορκητικές μηχανές. Η άλωση της Αθήνας χαρακτηρίστηκε από πρωτοφανείς βαρβαρότητες κατά του πληθυσμού, ενώ στον Πειραιά καταστράφηκαν οι λιμενικές εγκαταστάσεις, όπως οι Νεώσοικοι.

Ο Πρώτος Μιθριδατικός Πόλεμος τελείωσε το 85 π.Χ. με τη συνθήκη που συνήφθη στη Δάρδανο του Ελλησπόντου. Ο Μιθριδάτης υποχρεώθηκε να παραδώσει το στόλο του και να πληρώσει μεγάλη πολεμική αποζημίωση.

Ο Δεύτερος Μιθριδατικός Πόλεμος άρχισε το 83 π.Χ. όταν οι Ρωμαίοι εισέβαλλαν αιφνιδιαστικά στον Πόντο. Ο πόλεμος αυτός έληξε με την απώθηση των Ρωμαίων και τη νίκη του Μιθριδάτη.

Το 74 π.Χ. άρχισε ο Τρίτος Μιθριδατικός πόλεμος. Αρχικά τα Ποντιακά στρατεύματα νίκησαν τους Ρωμαίους στη Χαλκηδόνα, απέναντι από το Βυζάντιο. Στη συνέχεια ο Μιθριδάτης ηττήθηκε από τον Λούκουλλο έξω από την Κύζικο. Υπέστη ακόμα δύο ήττες. Το τελικό πλήγμα θα το δώσει ο Πομπήιος. Σημαντική βοήθεια στους Ρωμαίους είχαν προσφέρει και οι Πάρθοι.

Ο Μιθριδάτης κατέφυγε στη Κριμαία. Από εκεί άρχισε να σχεδιάζει εισβολή στην Ιταλία μέσω του Δούναβη. Έχει όμως εγκαταλειφθεί και από τον Τιγράνη, τον τελευταίο του σύμμαχο βασιλιά της Αρμενίας, ο οποίος συνθηκολόγησε με τους Ρωμαίους και αποσύρθηκε.

Η εξέγερση των στρατευμάτων του με επικεφαλής τον γιο του Φαρνάκη Β θα θέσει τέρμα στις επιδιώξεις του. Αδυνατώντας να αυτοκτονήσει λόγω του ότι είχε εθίσει τον εαυτό του στα δηλητήρια, θα διατάξει έναν Γαλάτη μισθοφόρο να τον θανατώσει. Το σώμα του στάλθηκε στον Πομπήιο, ο οποίος το έθαψε στο βασιλικό νεκροταφείο της Σινώπης.